Bảo Vệ Hình Ảnh Khuôn Mặt Và Giọng Nói Cá Nhân Trong Thời Đại AI Nhận Diện & Deepfake
1. Tài sản số quý giá: Ảnh chân dung và dữ liệu sinh trắc học
Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, mỗi cá nhân đều sở hữu cho mình một “tài sản số” cực kỳ quan trọng mà đôi khi chính chúng ta lại vô tình lãng quên hoặc chưa biết cách bảo vệ. Đó chính là hình ảnh khuôn mặt – đặc biệt là những bức ảnh chính diện, sắc nét như ảnh thẻ, căn cước công dân cùng với giọng nói thật của bản thân.
Ngày nay, khi trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển mạnh mẽ, các công nghệ như deepfake, nhận diện khuôn mặt, tổng hợp giọng nói AI đã và đang thay đổi toàn bộ cách thức bảo mật truyền thống. Việc để lộ những thông tin này có thể biến bạn thành mục tiêu của các hành vi lừa đảo công nghệ cao mà chính nạn nhân cũng không ngờ tới.
2. Nguy cơ thực tế: Một bức ảnh – cả đời rủi ro
Đã có không ít trường hợp trên thực tế, chỉ từ một bức ảnh khuôn mặt chính diện mà đối tượng xấu có thể:
-
Tạo ra các video giả mạo (deepfake): Dễ dàng dựng clip nói chuyện, thậm chí gọi video call với hình ảnh là gương mặt của bạn.
-
Giả danh bạn để lừa đảo: Lợi dụng video, ảnh giả mạo để đánh lừa bạn bè, người thân, chiếm đoạt tài sản qua các kịch bản lừa đảo tinh vi.
-
Mở khóa thiết bị, tài khoản: Lợi dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt, đăng nhập vào các thiết bị hoặc dịch vụ mà bạn sử dụng.
-
Tạo tài khoản mạo danh trên mạng xã hội: Đăng bài, nhắn tin, hoặc thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật dưới tên của bạn.
Không chỉ dừng lại ở hình ảnh, giọng nói cũng là dữ liệu dễ bị khai thác. Công nghệ AI hiện nay chỉ cần 16 giây ghi âm mẫu là có thể tạo ra giọng nói nhân tạo giống đến 90% – đủ để thực hiện các cuộc gọi lừa đảo hoặc xác thực danh tính qua giọng nói.
3. Vì sao cần đặc biệt cảnh giác với ảnh khuôn mặt chính diện?
-
Ảnh thẻ, ảnh căn cước công dân thường có độ nét rất cao, chính diện, đủ tiêu chuẩn để các hệ thống AI học sâu, nhận diện sinh trắc học.
-
Khi bạn đăng tải những bức ảnh này lên mạng xã hội, dù chỉ một lần, bạn đã tự trao đi “chìa khóa” mở cửa vào dữ liệu cá nhân của chính mình.
-
Đối tượng xấu hoàn toàn có thể thu thập công khai những dữ liệu này, mà bạn không hề biết.
4. Cách tự bảo vệ bản thân trước AI deepfake & nhận diện khuôn mặt
Nếu bạn thường xuyên sử dụng các ứng dụng làm đẹp, chỉnh sửa ảnh:
-
Có thể yên tâm phần nào, vì AI nhận diện thường sẽ khó tái dựng lại gương mặt thật từ ảnh đã bị chỉnh sửa quá nhiều.
-
Tuy nhiên, vẫn cần lưu ý không đăng ảnh gốc, không chia sẻ ảnh chưa qua chỉnh sửa nếu không cần thiết.
Nếu thường đăng ảnh mặt mộc hoặc ảnh gốc:
-
Nên chọn các góc chụp nghiêng, tránh tuyệt đối các bức ảnh chính diện rõ nét làm avatar, ảnh bìa.
-
Đặc biệt không sử dụng ảnh thẻ hoặc ảnh căn cước công dân để làm ảnh đại diện trên mạng xã hội.
Về giọng nói:
-
Nếu công việc không bắt buộc (như streamer, MC…), hãy hạn chế chia sẻ các đoạn ghi âm, video nói chuyện lên mạng.
-
Không cung cấp file ghi âm chất lượng cao cho các bên không rõ ràng.
5. Công nghệ không có lỗi – Người dùng cần chủ động bảo vệ mình
Công nghệ AI ngày càng phát triển, đem lại nhiều lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro nếu chúng ta chủ quan với dữ liệu cá nhân của mình. Không ai có thể bảo vệ bạn tốt hơn chính bạn. Hãy chủ động nâng cao nhận thức và hành động ngay hôm nay:
-
Kiểm soát các bức ảnh và video đăng tải công khai
-
Chỉ chia sẻ thông tin cá nhân cần thiết cho những đơn vị uy tín
-
Cảnh giác trước mọi hình thức gọi điện, nhắn tin nghi ngờ – kể cả khi là “giọng nói” hoặc “hình ảnh” của người thân quen
Hãy chia sẻ bài viết này để cùng cảnh báo người thân, bạn bè!
Việc bảo vệ tài sản số không chỉ là bảo vệ bản thân mà còn là bảo vệ gia đình và cộng đồng khỏi các nguy cơ từ thời đại AI.
LongBling.vn – Đồng hành cùng bạn trên hành trình chuyển đổi số an toàn và thông minh!
Theo Nguyễn Hải Long
