Trong thế giới công nghệ, các CEO thường quảng bá sản phẩm của mình với sự lạc quan và tự tin tuyệt đối. Nhưng Sam Altman, CEO của OpenAI, lại đang làm điều ngược lại. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông đã vẽ nên một bức tranh về GPT-5 không giống như một buổi ra mắt sản phẩm, mà giống như một bộ phim kinh dị.
Ông ấy nói rằng mình sợ hãi chính đứa con tinh thần của mình. Vậy đằng sau nỗi sợ này là gì? Là một lời thú tội chân thành về một công nghệ sắp vượt khỏi tầm kiểm soát, hay là một chiêu trò marketing đỉnh cao?
Sam Altman – Ông đã nói gì?
Trong một tập podcast gần đây, Sam Altman đã mô tả trải nghiệm thử nghiệm GPT-5 với một giọng điệu đầy lo lắng, khiến người nghe vừa tò mò vừa hoài nghi.
- Ông nói rằng GPT-5 cảm giác rất nhanh và có những khoảnh khắc khiến ông cảm thấy rất lo lắng.
- Đỉnh điểm, ông đã so sánh việc phát triển GPT-5 với Dự án Manhattan – dự án chế tạo bom nguyên tử trong Thế chiến II, một so sánh gợi lên sự thay đổi không thể đảo ngược và những rủi ro mang tầm toàn cầu.
- Ông cũng đưa ra một lời chỉ trích gay gắt về việc quản trị AI hiện tại, cho rằng không có người lớn nào trong phòng và các cấu trúc giám sát đã quá tụt hậu so với tốc độ phát triển của AI.
Đây là một cách bán hàng cực kỳ kỳ lạ. Việc nêu ra những rủi ro tiềm tàng là một chuyện, nhưng việc hành động như thể chính ông không có quyền kiểm soát hiệu suất của GPT-5 lại tạo cảm giác có phần giả tạo.
Đằng sau nỗi sợ hãi là gì?
Lời nói của Altman đã tạo ra hai luồng dư luận trái chiều. Đâu mới là sự thật?
Kịch bản 1: Đây là một chiêu trò marketing thiên tài
Trong marketing, không có gì hiệu quả hơn việc tạo ra sự bí ẩn và cường điệu hóa. Bằng cách tỏ ra sợ hãi, Altman đang ngầm truyền đi một thông điệp: GPT-5 mạnh mẽ đến mức ngay cả những người tạo ra nó cũng phải kinh ngạc và lo sợ.
- Tạo ra sự cường điệu (Hype): Thay vì nói GPT-5 rất mạnh, ông nói GPT-5 làm tôi sợ. Cách nói này có sức tác động tâm lý lớn hơn nhiều, khiến công chúng tò mò và trông đợi một cuộc cách mạng thực sự.
- Sử dụng phép so sánh gây sốc: Việc ví von với Dự án Manhattan là một cách nói quá nhưng cực kỳ hiệu quả. Nó ngay lập tức định vị GPT-5 không chỉ là một sản phẩm công nghệ, mà là một bước ngoặt của nhân loại.
- Định vị là người có trách nhiệm: Bằng cách lên tiếng về những rủi ro, Altman đang cố gắng xây dựng hình ảnh một nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa, người không chỉ chạy theo lợi nhuận mà còn quan tâm đến tác động của công nghệ.
Kịch bản 2: Nỗi lo hiện hữu và sự mâu thuẫn chết người
Cũng có thể Altman thực sự lo lắng. Tốc độ phát triển của AI có thể đang vượt xa những gì ngay cả những người trong cuộc có thể lường trước. Nhưng nếu đây là sự thật, nó lại làm nảy sinh một mâu thuẫn cực kỳ lớn.
- Ai là người lớn trong phòng? Khi Altman nói “không có người lớn trong phòng“, người ta phải đặt câu hỏi: Với tư cách là CEO của công ty hàng đầu thế giới về AI, chẳng phải chính ông nên là người lớn đó sao? Lời nói này khiến OpenAI trông có vẻ thiếu trách nhiệm, hoặc tệ hơn là bất tài trong việc kiểm soát sản phẩm của chính mình.
- Tại sao vẫn tiếp tục xây dựng nó? Nếu một công nghệ thực sự đáng sợ và không thể kiểm soát, tại sao lại tiếp tục phát triển và chuẩn bị tung ra thị trường? Điều này tạo ra một cảm giác giả dối, như thể ông đang cố gắng rũ bỏ trách nhiệm cho những hậu quả tiềm tàng.
Câu chuyện thực sự về quyền lực
Từ góc nhìn của bản thân, tôi tin rằng sự thật nằm đâu đó ở giữa, nhưng cả hai kịch bản đều chỉ đến một vấn đề cốt lõi duy nhất: Quyền lực.
GPT-5, nếu đúng như những gì được hé lộ, sẽ là một công cụ có sức mạnh phi thường. Nó sẽ nhanh hơn, thông minh hơn, trực quan hơn các phiên bản Chat GPT trước đó, và chắc chắn sẽ được giao phó nhiều trách nhiệm hơn trong mọi lĩnh vực của đời sống.
Câu hỏi quan trọng nhất mà những bình luận của Altman nêu ra không phải là “GPT-5 mạnh đến đâu?“, mà là “Ai nên có quyền quyết định cách triển khai sức mạnh đó?“.
Nếu ngay cả CEO của công ty tạo ra nó cũng thừa nhận sự thiếu kiểm soát và cảm giác lo sợ, liệu chúng ta có thể tin tưởng giao phó tương lai cho họ được không? Dù Altman đang cường điệu hóa hay thực sự lo lắng, ông cũng đã vô tình thừa nhận một sự thật đáng báo động: những người đang nắm giữ sức mạnh AI lớn nhất có thể không phải là những người phù hợp nhất để quản lý nó.
Những phát biểu của Sam Altman là một màn kịch truyền thông phức tạp, một sự pha trộn giữa marketing, lo ngại có thật và định vị chiến lược. Nhưng dù mục đích là gì, chúng cũng đã thành công trong việc khơi mào một cuộc tranh luận cực kỳ quan trọng.
Cuộc trò chuyện về AI giờ đây không còn chỉ xoay quanh các tính năng hay tốc độ. Nó đã chuyển sang vấn đề cốt lõi về quyền lực, trách nhiệm và sự kiểm soát. Và câu hỏi mà Altman đã vô tình đặt ra vẫn còn bỏ ngỏ: Ai sẽ là “người lớn” trong căn phòng quyền lực này?
